وبلاگ من

اشتغال زنان از منظر اسلام

اعظم کشتکار[1]

چکیده:

پس از انقلاب صنعتى اشتغال زنان (کار درآمدزا) به عرصه‌ نظریه‌پردازی جهانی وارد گردید. تأكيد افراطى مكتبهای غربی بر آن از مؤلّفه‌هاى مهم از هم‌پاشيدگى خانواده و خدشه‌دار كردن كرامت زن گرديد. در برخى جوامع اسلامى با تأثيرپذيرى از عرف مغاير با عقل و شرع در حق زنان اجحاف شد. سؤال این است اشتغال در صورت جوازش از منظر اسلام ضرورت است یا اختیار برای زنان؟ با مراجعه به منابع اسلامی درمی‌یابیم که حکم اولی جواز آن و حتی در مواردی ضرورت است که با ملاحظه قیودی عنوان ثانوی کراهت یا استحباب ثابت می شود. شرايطی با هدف حفظ كرامت زن، مصالح خانواده و اجتماع براى آن مقرّر شده. تفاوت‏های زیستی و تشریعی اشتغال را به عنوان حق، نه یک تکلیف اقتصادی بر ایشان قلمداد می نماید. در بُعد معنوى كار خانگی همسنگ جهاد تلقّى شده و در بُعد مادى مى‌توانند مطالبه اجرت نمايند. این پژوهش با تحلیل محتوایی آیات و روایات موضوع را ارزیابی می نماید.

کلید واژه­: زنان، اشتغال، اسلام، كار، خانواده.

[1].طلبه سطح 4، مرکز تخصصی جامعه النور،Aazam.keshtkar@yahoo.com

                 موارد وجوب مهرالمثل و نحوه تعیین آن 

   فریبا شمس­ آبادی

اختر اولاده

چکیده

از صدر اسلام تاکنون صحبت از حق غیرقابل انکار برای زوجه مورد توجه بوده است، این حق را که در قرآن نیز به وجوب پرداخت آن اشاره شده، چیزی جز مهریه نمی­باشد. آن­چه در این پژوهش به آن پرداخته می­شود این است که ایجاد حق مهر زوجه به چه عواملی بستگی دارد و حدود حقوق زوجه را مشخص کرده است. عوامل ایجاد کننده، عواملی هستند که به واسطه­ی آن، حق زن نسبت به مهر ایجاد شده که این مهر می­تواند مهرالمثل باشد. در کنار عوامل ایجاد کننده، عوامل استقرار مهر نیز بررسی می­شود که نقش این عوامل، از میان برداشتن تزلزلی است که در نتیجه احتمال وقوع طلاق قبل از نزدیکی، در مالکیت زن نسبت به نصف مهر وجود دارد. زیرا نزدیکی گاهی عامل ایجاد کننده این حق است، چرا که الزام مربوط، تملیک مهر ناشی از حکم قانون است و ریشه قراردادی ندارد.

کلید واژه­ها: مهرالمثل، استقرار مهر، نکاح مفوضه ­المهر.

بررسی فقهی حریم خصوصی بیمار[1]

چکیده

   شناخت فقهی حریم خصوصی بیمار، مقوله­ای است که راهکارهای اخلاقی و شرعی را برای کمک به پزشک در ارتباط با بیمار تسهیل می نماید از سوی دیگر پیوستگی اخلاق و علم در حوزه­های مختلف دانش ،همواره به عنوان یک اصل مهم و مسلم برای ارتقای مادی و معنوی بشر مطرح بوده است.تصمیم­گیری اخلاقی در مسائل پزشکی از آن جهت که ارتباط مستقیمی با نوع نگرش انسان دارد می­تواند، بسته به فرهنگ و باورهای جامعه متغیر باشد.از آن­جا که  ضوابط حریم خصوصی بیماران و رعایت آن در آموزه­های ایرانی و اسلامی همواره مورد توجه بوده است؛ این پژوهش بر آن است که براساس اصول فقهی اسلام ابعاد و قلمرو حریم خصوصی را مورد بررسی قرار داده و زمینه اجرای قوانین اسلامی را فراهم سازد.

کلید واژه­ها: حریم خصوصی، بیمار.

[1]. اختر اولاده. سطح 4،مرکز تخصصی فقه و اصول

جایگاه عقود جدید در  فرهنگ معاملات اسلامی                                                                           ملیحه کشاورز-طیبه میرشکاری

چکیده

    صحّت و جایگاه عقود جدید و غیر معیّن که در عصر شارع متداول نبوده است و در کتاب‏هاى فقهى، عنوان خاصّى ندارد، به ویژه قراردادهاى جدید و تأسیسات حقوقى ناشى از رشد صنعت، فن‏آورى و خدمات و متأثّر از پیچیدگى‏هاى روابط اقتصادى، مورد اختلاف بین فقیهان بوده و بیش‏تر قُدما آن‏ها را غیر شرعى دانسته‏اند؛ امّا بیش‏تر فقیهان متأخّر با تمسّک به اطلاقات ادّله فقهى، شرعیّت و تطابق آن‏ها با موازین فقه شیعه را اثبات کرده‏اند و برخى اصل صحّت را که اجمالاً زاییده همان ادّله لفظى است، توسعه داده و آن را مبناى صحّت قراردادهاى جدید و نا معیّن قرار داده‏اند. در این مقاله، با طرح دیدگاه‏هاى گوناگون، با تمسّک به اطلاقات ادّله به ویژه آیه اوفوا بالعقود به بررسى صحّت و جایگاه شرعى این دسته از قراردادها در فقه شیعه پرداخته، در ادامه بیان گردیده که از راه تنقیح مناط و سبر و تقسیم می توان به اطلاقات تمسک جست و در آخر اشکالاتی در باب تمسک به اطلاقات مطرح گردیده است. نتیجه به دست آمده این است که با تکیه به صحّت عقود جدید می توان پاره ای از ابهامات درباره روابط مبادلی امروزی بین مردم و ابهام منع شرعی را که به برخی از قراردادهای بین المللی که گاهی با برخی عقود معیّنه تشابه دارد، بر طرف، و از طرف دیگر، برخی از معضلات قانونگذاری را که بر سر راه مجلس و شورای نگهبان وجود دارد مرتفع کرد.

    کلید واژه: اصل‌ صحت، عقد، تنقیح مناط، جعل‌ و تشريع، سبر و تقسیم، عقد بیمه.

عیادت از بیمار و تأثیر آن بر هوش هیجانی

مهدیه شفیعی

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش تربیتی عیادت و تأثیر آن در سلامت روان و تقویت هوش هیجانی انسانها است. روش پژوهش بررسی پیشینه های موجود در متون اسلامی و چگونگی اجرای این رفتار در روند تقویت هوش هیجانی با استفاده از متون روانشناسی است . برای بررسی تحقیقات روانشناسی و اسلامی در این زمینه از روش بررسی تحلیلی استفاده شده است .

در این تحقیق مفهوم عیادت و هوش هیجانی و آثار و پیامدهای آن در متون دینی و مقالات روانشناسی بررسی شده است . در بررسی متون اسلامی مشخص می شود که برای این رفتار ، آداب و اصول خاصی ذکر شده است تا این عمل بتواند به سلامت روانی افراد منجر شود . در احادیث فواید بسیاری برای عیادت کردن ذکر شده است که این فواید هم شامل فرد بیمار شده و هم شامل فرد عیادت کننده می شود .

تحقیقات روانشناسی نشان دهنده این واقعیت است که فرد بیمار در خلال عیادت صحیح ، روند بهبودی او تسریع می یابد چون امیدواری در او افزایش می یابد. یادگیری مهارتهای اجتماعی و پرداختن به ارتباطات مناسب و صحیح شامل طرفین –بیمار و فرد عیادت کننده – می شود و موجب بالا رفتن مقاومت افراد در مقابل فشارهای روانی و باعث کاهش فشار و سختی بیماری می شود. در این پژوهش از روش تحلیل محتوای متون اسلامی با استفاده از روش اجتهادی و روش هرمنوتیک استفاده شده است همچنین با استفاده از تحقیقات روانشناسی و استقصای متون روانشناختی از سایتهای علمی معتبر به تأثیر روانی عیادت بر انسان اشاره شده است.

کلید واژه:هوش هیجانی، بیمار، عیادت.