وبلاگ من

جایگاه عقود جدید در  فرهنگ معاملات اسلامی                                                                           ملیحه کشاورز-طیبه میرشکاری

چکیده

    صحّت و جایگاه عقود جدید و غیر معیّن که در عصر شارع متداول نبوده است و در کتاب‏هاى فقهى، عنوان خاصّى ندارد، به ویژه قراردادهاى جدید و تأسیسات حقوقى ناشى از رشد صنعت، فن‏آورى و خدمات و متأثّر از پیچیدگى‏هاى روابط اقتصادى، مورد اختلاف بین فقیهان بوده و بیش‏تر قُدما آن‏ها را غیر شرعى دانسته‏اند؛ امّا بیش‏تر فقیهان متأخّر با تمسّک به اطلاقات ادّله فقهى، شرعیّت و تطابق آن‏ها با موازین فقه شیعه را اثبات کرده‏اند و برخى اصل صحّت را که اجمالاً زاییده همان ادّله لفظى است، توسعه داده و آن را مبناى صحّت قراردادهاى جدید و نا معیّن قرار داده‏اند. در این مقاله، با طرح دیدگاه‏هاى گوناگون، با تمسّک به اطلاقات ادّله به ویژه آیه اوفوا بالعقود به بررسى صحّت و جایگاه شرعى این دسته از قراردادها در فقه شیعه پرداخته، در ادامه بیان گردیده که از راه تنقیح مناط و سبر و تقسیم می توان به اطلاقات تمسک جست و در آخر اشکالاتی در باب تمسک به اطلاقات مطرح گردیده است. نتیجه به دست آمده این است که با تکیه به صحّت عقود جدید می توان پاره ای از ابهامات درباره روابط مبادلی امروزی بین مردم و ابهام منع شرعی را که به برخی از قراردادهای بین المللی که گاهی با برخی عقود معیّنه تشابه دارد، بر طرف، و از طرف دیگر، برخی از معضلات قانونگذاری را که بر سر راه مجلس و شورای نگهبان وجود دارد مرتفع کرد.

    کلید واژه: اصل‌ صحت، عقد، تنقیح مناط، جعل‌ و تشريع، سبر و تقسیم، عقد بیمه.

عیادت از بیمار و تأثیر آن بر هوش هیجانی

مهدیه شفیعی

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش تربیتی عیادت و تأثیر آن در سلامت روان و تقویت هوش هیجانی انسانها است. روش پژوهش بررسی پیشینه های موجود در متون اسلامی و چگونگی اجرای این رفتار در روند تقویت هوش هیجانی با استفاده از متون روانشناسی است . برای بررسی تحقیقات روانشناسی و اسلامی در این زمینه از روش بررسی تحلیلی استفاده شده است .

در این تحقیق مفهوم عیادت و هوش هیجانی و آثار و پیامدهای آن در متون دینی و مقالات روانشناسی بررسی شده است . در بررسی متون اسلامی مشخص می شود که برای این رفتار ، آداب و اصول خاصی ذکر شده است تا این عمل بتواند به سلامت روانی افراد منجر شود . در احادیث فواید بسیاری برای عیادت کردن ذکر شده است که این فواید هم شامل فرد بیمار شده و هم شامل فرد عیادت کننده می شود .

تحقیقات روانشناسی نشان دهنده این واقعیت است که فرد بیمار در خلال عیادت صحیح ، روند بهبودی او تسریع می یابد چون امیدواری در او افزایش می یابد. یادگیری مهارتهای اجتماعی و پرداختن به ارتباطات مناسب و صحیح شامل طرفین –بیمار و فرد عیادت کننده – می شود و موجب بالا رفتن مقاومت افراد در مقابل فشارهای روانی و باعث کاهش فشار و سختی بیماری می شود. در این پژوهش از روش تحلیل محتوای متون اسلامی با استفاده از روش اجتهادی و روش هرمنوتیک استفاده شده است همچنین با استفاده از تحقیقات روانشناسی و استقصای متون روانشناختی از سایتهای علمی معتبر به تأثیر روانی عیادت بر انسان اشاره شده است.

کلید واژه:هوش هیجانی، بیمار، عیادت.

بررسی وجوه دلالی مستندات قاعده فراش بر تلقیح مصنوعی

زهرا افسری

ماهرخ زارعی بهجانی

چکیده

   در تلقیح مصنوعی گاهی تلقیح بین زوجین  و گاهی از نطفه غیر زوج است . در صورت اول فقهای شیعه حکم به جواز داده اند و با استفاده از قاعده فراش فرزند را ملحق به زوج می دانند و در صورت دوم فقها  اختلاف نظر در جواز یا عدم جواز آن دارند. با توجه به اینکه لقاح مصنوعی مستند منصوص ندارد لیکن قابل الحاق و استنباط   به واسطه اطلاق و عمومات ادله  و قواعد فقهی  است و از جمله قواعد فقهی مرتبط با  مسأله مذکور قاعده فراش است. این قاعده نسب فرزند حاصل از لقاح مصنوعی را در برخی از اشکال  تلقیح مصنوعی ملحق به شوهر می داند و تعهد به ظن حاصل از فراش را معتبر می شمارد. در این مقاله به ابعاد چالشی  وفقهی الحاق نسب فرزند حاصل از لقاح مصنوعی با استناد به قاعده فراش پرداخته خواهد شد.

واژگان کلیدی: قاعده فراش،لقاح مصنوعی،نطفه غیر زوج.

تأثیر گناه بر میزان اضطراب و امیدواری با تأکید بر روایت امام حسین (علیه السلام)

زهره منازاده[1]

اعظم ساعتی وحید[2]

چکیده

گناهان آثار و پیامد­های روحی و روانی متعدد دارند که ابعاد مختلفی اعم از حیات دنیوی و اخروی را شامل می­شوند.

دو مؤلفه اضطراب و ناامیدی به عنوان آسیب­های مبتلا به جامعه بشری از جایگاه ویژه­ای بر سلامت روانی برخوردار است که دکترین اسلامی و روانشناسی در این زمینه دیدگاه­های قابل توجهی ارائه داده است. از نگاه اسلام اضطراب  به دو نوع ممدوح و مذموم قابل تقسیم است که گناه می­تواند سبب افزایش اضطراب مذموم شود که مانع رشد و عامل تشویق و پریشانی روانی است. از سوی دیگر گناه سبب کاهش امید ممدوح می­شود که در روایات با عنوان یأس از آن نام برده شده است. این پژوهش بر آن است که به بازشناسی عوامل ایجاد اضطراب و ناامیدی و تأثیر گناه بر این دو مؤلفه بر مبنای آیات و روایات و علم روانشناسی بپردازد.

کلیدواژه: گناه، اضطراب، امید.

[1] - مدیر و مدرس حوزه علمیه فاطمه الزهرا (سلام الله علیها)، شیراز، طلبه سطح چهار حوزوی رشته فقه خانواده.
[2] - طلبه سطح دو حوزه علمیه فاطمه الزهرا (سلام الله علیها)، شیراز.